- ماجرای داستانم در چه مکانی باید رخ بدهد؟
- زمان وقوع داستان کِی باشد؟
اینها سؤالاتی بهظاهر ساده هستند؛ اما شاید باورتان نشود که درنظرگرفتن پاسخشان میتواند سرنوشت نوشتۀ شما را زیرورو کند!
شخصیتهای داستانی برای بروز اعمال و رفتار خود در طول زمان، به مکانی احتیاج دارند تا حیاتشان برای خواننده باورپذیر جلوه کند؛ اما کدام مکان و کدام زمان کمک مؤثرتری به این موضوع میکند؟ باید مکان را بهطور کامل توصیف کنیم یا…؟! زمان را چگونه با واژهها مشخص میشود؟!
بدیهی است که شرح تمام جزئیات زمان و مکانِ ماجرا نه در صفحات محدود کتابها میگنجد و نه در حوصلۀ مخاطب پرترافیک امروزی! پس زمان و مکان داستان باید بهگونهای معرفی شود که هم باورپذیربودن داستان تأمین شود و هم موجب کسالت مخاطب نشود. درواقع زمان و مکان باید در خدمت پیشبرندگی و جذابیت داستان باشند.
«همۀ داستانها زمان دارند و اصولاً هنرمند داستاننویس، در حرکت زمان، مخاطب را به همزادپنداری وادار میکند. در اصل، استفاده از تکنیک زمان در داستاننویسی، باعث باورپذیری بیشتر وقایع تخیلی داستان میشود.
هنرمندان داستاننویس باید در خَلق و نمایش مکان داستانی باورپذیر، به زمان وقوع داستان توجه خاص داشته باشند؛ به عبارت بهتر، زمان توجیهکنندۀ مکان است و مکان پیرنگ زمان محسوب میشود» (درخشنده، چ۱، ص۱۰).
ممکن است این سؤال هم در ذهن کاوشگر شما شکل بگیرد: آنچه با تیتر «فضاسازی» یا «اتمسفر داستانی» در بعضی از کتابها میبینیم، همین «مکان» نیست؟! جواب: خیر! فضاسازی تکنیک دیگری است که اصول خاص خود دارد و متأسفانه اینکه بعضی نویسندهها این تکنیک را صرفاً معرفی و توصیف مکان داستانی میدانند نیز یکی دیگر از اشتباهات رایج در آموزشهاست!
«مکان، زمینۀ مادی و قابلمشاهدۀ داستان است و فضا، روح یا حالوهوایی است که بر محیط حاکم شده و جنبۀ حسی دارد، نه مصداق عینی. مکان، قابلتشبیه به جسم و گل است و فضا، به روح و عطر گل تشبیه شده است» (درخشنده، چ۱، ص۴۳).
جلد چهارم آموزش داستاننویسی پیشرفته، ضمن معرفی انواع مکان و زمان و کاربرد آنها، تکنیک فضاسازی را مطرح کرده و به مبحث فلشبک (بازگشت به گذشته) و فلشفوروارد (جهش به آینده) نیز پرداخته است. به صورت کلی در این کتاب (کامل ترین تکنیک های زمان، مکان و ایجاد اتمسفر داستانی) بیان می شود.
حالا که با مصالح تکنیکی، خیالتان از بابت مکان امن زندگی شخصیتها راحت شد، میتوانید ذهنتان را کمی آزاد کنید تا بهسراغ شیوههای تبادل اطلاعات کلامی و مباحث جلد پنجم آموزش داستاننویسی پیشرفته بروید.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.